Η τύχη τους στο νεοελληνικό κράτος

Αν εντυπωσιαστήκατε από τις πολλές εκκλησίες, περπατώντας στα δρομάκια της Πλάκας, σκεφτείτε πώς θα πρέπει να ένιωσαν οι περιηγητές της πόλης την εποχή της τουρκοκρατίας. Ο Γάλλος Ιησουίτης Babin για παράδειγμα, αναφέρει ότι συνάντησε 300 εκκλησίες στην μικρή και ταπεινή Αθήνα του 17ου αιώνα, ενώ ο περιηγητής Spon, τις υπολογίζει σε 200, προφανώς υπολογίζοντας πιο αυστηρά τα όρια της πόλης. Ο αριθμός είναι πράγματι εντυπωσιακός, αν σκεφτεί κανείς ότι μιλάμε για τα χρόνια της Τουρκοκρατίας!

Γιατί δεν σώζονται άραγε σήμερα όλοι αυτοί οι ναοί; Μήπως καταστράφηκαν με την Επανάσταση;

Δυστυχώς η απάντηση είναι διαφορετική. Και απογοητευτική...

Από τις 150 εκκλησίες που σώθηκαν μετά την επανάσταση μόνο 24 κατάφεραν να διατηρηθούν ακέραιες μέχρι σήμερα. Και οι υπόλοιπες; Άλλες παραμορφώθηκαν με μεταγενέστερες επεμβάσεις, άλλες αφέθηκαν στην τύχη τους και ερειπώθηκαν από το χρόνο, ενώ οι περισσότερες θυσιάστηκαν στο βωμό της ρυμοτομίας ή των αρχαιολογικών ανασκαφών. Βλέπετε,την εποχή που η Αθήνα γίνεται πρωτεύουσα, τα βυζαντινά μνημεία αντιμετωπίζονται με αδιαφορία και απαξίωση, ενώ το αποκλειστικό ενδιαφέρον των αρχαιολόγων κατέχουν οι αρχαιότητες.

Αποτέλεσμα ; Σήμερα μόνο σε παλιές απεικονίσεις μπορείτε να διακρίνετε τη Μεγάλη Παναγία, το Αγ. Ασώματο στα Σκαλία ή την Πυργιώτισσα… Ωστόσο στην περιήγησή σας μπορείτε εύκολα να εντοπίσετε τους σημαντικότερους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς ναούς που σώζονται στην περιοχή.