Οικία Μπενιζέλων
Στην οδό Αδριανού βρίσκεται το παλιότερο σωζόμενο σπίτι της Αθήνας, το αρχοντικό των Μπενιζέλων .
Είναι κατοικία της Τουρκοκρατίας, τυπικό δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής της εποχής.
Ανήκε στην οικογένεια των Μπενιζέλων, αριστοκρατική οικογένεια ευγενών του Βυζαντίου, που κοσμούσαν τους τάφους τους με το δικέφαλο αετό.
Η κόρη του Άγγελου Μπενιζέλου, η Ρηγούλα Μπενιζέλου, παντρεύτηκε όταν ήταν μόλις δεκαέξι ετών έναν άντρα κατά πολλά χρόνια μεγαλύτερό της και χήρεψε σε τρία χρόνια, όταν ήταν μόνο δεκαεννιά χρονών (!) και έγινε μοναχή με το όνομα Φιλοθέη.
Ανέπτυξε σημαντική φιλανθρωπική δράση: ίδρυσε σχολεία, έχτισε μοναστήρια και πήρε μαζί της σε μοναστήρι διακόσια νεαρά κορίτσια, για να τα προστατεύσει από τους Τούρκους και τα έμαθε δουλειές του νοικοκυριού. Γι' αυτό το χριστιανικό της έργο, οι Τούρκοι, τη συνέλαβαν, τη βασάνισαν και έπειτα από τα πολλά τραύματα, πέθανε. Η εκκλησία την ανακήρυξε οσία. Κοντά στο αρχοντικό των Μπενιζέλων βρίσκεται η εκκλησία της οσίας Φιλοθέης.
Το σπίτι είναι χτισμένο στο βάθος του οικοπέδου, πίσω από τον ψηλό μαντρότοιχο. Τα σπίτια εκείνης της εποχής συνήθιζαν να έχουν ψήλες μάντρες για να προστατεύονται τα γυναικόπαιδα. Δεν γνωρίζει κανείς να πει με ακρίβεια το πότε ακριβως χτίστηκε η οικία. Η κύρια οικοδομική της φάση ανάγεται πιθανώς το 17ο αιώνα, εποχή που η Αθήνα ήταν μια μικρή πόλη της αχανούς Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Επίσης, έχουν βρεθεί τα λείψανα των δύο παλιότερων ισόγειων οικιών όπου εκεί πιθανότατα ζούσε η Οσία Φιλοθέη.
Το ισόγειο είναι διαμορφωμένο ως στοά και αποτελεί κατά κάποιο τρόπο προέκταση της αυλής, που ήταν πλακόστρωτη και θα πρέπει να είχε μουριές, νεραντζιές και κλήματα. Στην αυλή βρίσκεται και το πηγάδι.
Στο κατώι υπήρχαν οι πόρτες των βοηθητικών χωρών, όπου βρίσκονταν τα μαγειρεία, τα κελάρια και οι αποθηκευτικοί χώροι. Μεγάλα πιθάρια, που διατηρούνται στο έδαφος, χρησίμευαν για την αποθήκευση αγαθών στους δροσερούς και σκιερούς βοηθητικούς χώρους. Η τελευταία πόρτα οδηγεί στην πίσω αυλή, όπου υπήρχε το ελαιοτριβείο, το πατητήρι και η στέρνα νερού.
Η πέτρινη σκάλα οδηγεί στο ανώι.
Στον πάνω όροφο, το ευρύχωρο χαγιάτι επικοινωνεί με τα υπνοδωμάτια και τους χώρους υποδοχής, που τότε ονομάζονταν οντάδες. Στου οντάδες υπάρχουν τζάκια, περιμετρικά μεντέρια (χαμηλοί χτιστοί καναπέδες) και έγχρωμοι φεγγίτες. Επίσης, υπάρχουν πολλά ορθογώνια παράθυρα. Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε τις οροφές των δωματίων που έχουν μπακλαβαδωτή διακόσμηση (βλ φωτογρ.υλικό).
Όπως φαίνεται τα αρχοντικά εκείνης της εποχής είχαν μια αυτονομία. Είχαν κατασκευαστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε, την εποχή εκείνη, που οι επικοινωνίες δεν ήταν αναπτυγμένες όπως σήμερα, να διαθέτουν όσα χρειάζεται ένα νοικοκυριό (βλέπετε αποθήκες, κελάρια), να εκμεταλλεύονται τα προϊόντα της φύσης (ελαιοτριβείο), και η οικογένεια, που ήταν μια μικρή κοινωνία, να διαβιώνει ευχάριστα σε έναν καλαίσθητο χώρο με ελληνικά χαρακτηριστικά (αυλή, αίθριο, κίονες).
Ιδιοκτήτης της οικίας σήμερα είναι η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, η οποία έχει αποκαταστήσει με πολλή προσοχή την αρχιτεκτονική του αρχοντικού με το χαγιάτι, τα μεγάλα παράθυρα, τους φεγγίτες, τους ημιυπαίθριους χώρους. Προτίθενται να προσθέσουν στο εσωτερικό του αυθεντικά έπιπλα και σκεύη της εποχής του, ώστε να γίνει ένα μουσείο που θα αναπαριστά ένα αθηναϊκό αρχοντικό της Τουρκοκρατίας.