Χρονολόγιο
Βρισκόμαστε στην Πλάκα, τη γειτονιά μας. Τυχαίνει να είναι η αρχαιότερη συνοικία, όχι μόνο της Αθήνας αλλά και της Ευρώπης.
Eλάτε μαζί μας να ταξιδέψουμε στο χρόνο...
Πριν από περίπου 5500 χρόνια, εδώ στη νεολιθική εποχή πρωτοκατοικούν άνθρωποι στις σπηλιές του βράχου της Ακρόπολης. Ήταν ένα κατάλληλο μέρος για να εγκατασταθούν άνθρωποι, επειδή διέθετε από την αρχαιότητα πηγή νερού.
Στη μυκηναϊκή εποχή, συνενώνονται όλοι οι μικροί δήμοι της Αττικής και δημιουργείται η Αθήνα. Κτίζονται τα πρώτα κυκλώπεια τείχη. Τμήμα τους διασώζεται έως και σήμερα.
Στη γεωμετρική εποχή, ο πληθυσμός αυξάνεται. Η πόλη εξαπλώνεται πια έξω από τα παλιά τείχη, αλλά κατασκευάζονται και καινούρια.
Τα αρχαϊκά χρόνια ιδρύεται η Αγορά που παραμένει σε όλη την αρχαιότητα η καρδιά της πόλης.
Τον 5ο αιώνα π.Χ., το γνωστό “χρυσό αιώνα”, η Αθήνα ακμάζει οικονομικά, πολιτικά και πνευματικά. Μετά την αποχώρηση των Περσών, τα ερείπια που άφησαν οι εισβολείς τα αντικαθιστούν λαμπρά δημόσια οικοδομήματα, σύμφωνα με το οικοδομικό πρόγραμμα του Περικλή. Τα οικοδομήματα αυτά ανεγείρονται στην αρχαία Αγορά, δίπλα στη σημερινή οδό Αδριανού, καθώς και στον ιερό χώρο της Ακρόπολης. Για να έχουμε όμως σαφή εικόνα της κλασικής Αθήνας πρέπει να σημειώσουμε ότι τα δημοσια οικοδημήματα έρχονταν σε αντιθεση με το πολεοδομικό σχέδιο της πόλης που ήταν ακανόνιστο με στενά δρομάκια και σπίτια λιτά και απλά.
Η περίοδος όμως αυτή τελειώνει με τον Πελοποννησιακό Πόλεμο και την ήττα της Αθήνας.
Στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους, η Αθήνα γεμίζει με οικοδομήματα και έργα που δωρίζουν βασιλείς των ελληνιστικών κρατών, ρωμαίοι αυτοκράτορες και πλούσιοι ιδιώτες.
Όμως την πόλη πλήττουν και φοβερές καταστροφές : Πέρσες, Ρωμαίοι, Ερούλοι, Σλάβοι λεηλατούν την Αθήνα.
Στα χρόνια Βυζαντίου η Αττική αποτελεί επαρχία του βυζαντινού κράτους με αγροτική και βιοτεχνική παραγωγή. Η πόλη των Αθηνών διατηρεί την πνευματική ακτινοβολία της.
Αν μπορούσαμε να περπατήσουμε στην περιοχή της Αρχαίας Αγοράς, στην τωρινή Διονυσίου Αρεοπαγίτου, στην Αδριανού και ανατολικότερα και να δούμε την πόλη όπως ήταν τον 4ο, 5ο και 6ο αιώνα μ.Χ., θα θαυμάζαμε τις μεγάλες και πλούσιες επαύλεις που κτίστηκαν εδώ αυτά τα χρόνια με τα λουτρά, τις δεξαμενές, τα ψηφιδωτά δάπεδα και τα έργα γλυπτικής. Πολλά από τα οικήματα στεγάζουν τις φιλοσοφικές σχολές. Άνθρωποι από όλο τον κόσμο έρχονται εδώ για να σπουδάσουν. Η Αθήνα παρέμεινε κέντρο εκπαίδευσης.
Με την επικράτηση του Χριστιανισμού, οι εκκλησίες, μεταβάλλουν την όψη της πόλης. Ανεγείρονται σε πολυσύχναστα μέρη, ειδικά στους χώρους της αρχαίας λατρείας.
Το 529 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός κλείνει τις φιλοσοφικές σχολών. Πάντως, μετά το κλείσιμο των φιλοσοφικών σχολών, ο χρόνος θα σκεπάσει την άλλοτε λαμπρή πολιτεία με αφάνεια και τα αρχαία μνημεία της με χώμα…
Παρακμή…
Αλλά στα μεσοβυζαντινά χρόνια έχουμε μια μικρή αναλαμπή…
Το 1019 μ.Χ. ο βυζαντινός αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ επισκέπτεται την Αθήνα για να προσκυνήσει την Παναγία την Αθηνιώτισσα στον Παρθενώνα και να προσφέρει πολύτιμα αναθήματα μετά τη νίκη κατά των Βουλγάρων.
Τον 13ο αιώνα η Αθήνα καταλαμβάνεται από τους Φράγκους, ενώ στα μέσα του 15ου αιώνα, η πόλη παραδίνεται στον Μωάμεθ τον Πορθητή.
Από την Τουρκοκρατία, η Πλάκα είναι το μόνο τμήμα της πόλης που διατηρεί κάποια χαρακτηριστικά. Βέβαια, έχουν διασωθεί ελάχιστα κτίσματα της Τουρκοκρατίας, όμως η ρυμοτομία και η πολεοδομική οργάνωση παραμένει η ίδια. Γι’ αυτό υπάρχουν στενά δρομάκια, αδιέξοδα και γενικά ένα ακανόνιστο πλέγμα δρόμων.
Το 1687 ο Μοροζίνι και οι Ενετοί του πολιορκούν και καταλαμβάνουν την Ακρόπολη. Ο Παρθενώνας, που είχε μετατραπεί από τους Τούρκους σε πυριτιδαποθήκη, καταστρέφεται από βενετσιάνικη οβίδα. Είναι μία από τις πιο βάρβαρες πράξεις που έπληξαν την πόλη. Οι Βενετοί αποχωρούν εκούσια και η Αθήνα ερημώνεται για μια τριετία.
Περνούν χρόνια για να αποκτήσει ζωή ο τόπος.
Την περίοδο της δεύτερης τουρκικής κυριαρχίας που ακολουθεί οι Αθηναίοι θα βιώσουν μια από τις πιο σκληρές περιόδους κάτω από τον ζυγό του Τούρκου διοικητή Χατζή Αλή Χασεκή (1775-1795).
Η Ελληνική Επανάσταση θα λήξει με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου του 1830 με το οποίο η Ελλάδα αποκτά την ανεξαρτησία της .
Το 1834 η Αθήνα γίνεται πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους. Η Αθήνα, το μικρό χωριό με τους σωρούς από πέτρες, τα γκρεμισμένα σπίτια και τα αρχαία ερείπια, αρχίζει να μεταμορφώνεται σε σύγχρονη πόλη. Κι από τότε αρχίζει ολοένα να αυξάνεται μέχρι και σήμερα.
Ακολουθούν:
Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, η Μικρασιατική Καταστροφή και οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι , ο Eμφύλιος, η Δικτατορία και η αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Η Αθήνα ζει στο ρυθμό της ανοικοδόμησης και της ανάπτυξης. Πολλά νεοκλασικά κτίρια θυσιάζονται. Η τσιμεντούπολη, με το νέφος και τη χαώδη κυκλοφορία, μας είναι γνωστή.
Αλλά ακόμη στις μέρες μας η Πλάκα είναι από τις μοναδικές γωνιές που διατηρεί το παλιό χρώμα της Αθήνας.