ΤΖΑΜΙ ΤΖΙΣΔΑΡΑΚΗ
Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι μπορεί να βρει κανείς σε μια αγορά…………Ακόμη και μια παλιά εκκλησία και μάλιστα τζαμί!
Τα τζαμιά είναι ο τόπος λατρείας των Μουσουλμάνων.
Το Τζαμί Τζισδαράκη ( ή Τζισταράκη) χτίστηκε το 1759 από τον Μουσταφά Αγά Τζισταράκη, τον βοεβόδα, το διοικητή δηλαδή, της Αθήνας.
Κατασκευάστηκε με υλικό παρμένο από παλιότερα κτίσματα και συνδέθηκε με ένα βανδαλισμό: οι άνθρωποι του Τζισταράκη γκρέμισαν, ανατινάζοντάς τη, τη δέκατη έβδομη κολόνα του ναού του Ολυμπίου Διός. Αιτία της καταστροφής ήταν η επιθυμία του Βοεβόδα να χρησιμοποιήσει ασβέστη για το μαρμαροκονίαμα των τοίχων του τζαμιού.
Η πράξη του Τζισταράκη ενόχλησε τους Αθηναίους, αλλά και τον πασά του Ευρίπου (της Χαλκίδας) από τον οποίο εξαρτιόταν διοικητικά η Αθήνα. Παρά τις προσπάθειες του Βοεβόδα να τον δωροδοκήσει στέλνοντάς του 8.000 γρόσια, μοιρασμένα σε 16 πουγγιά, όπως λέγεται, ο Πασάς διέταξε τον εκτοπισμό του Τζισταράκη, στηριζόμενος σ' ένα παλιό τουρκικό νόμο που απαγόρευε την καταστροφή αρχαίων μνημείων που ανήκαν στο ιερό πρόσωπο του Σουλτάνου. Εξάλλου, ο αθηναϊκός πληθυσμός θεώρησε υπεύθυνο τον Τζισταράκη και για μια επιδημία πανούκλας που εμφανίστηκε στην πόλη εκείνη τη χρονιά. Ήταν τότε πολύ διαδεδομένη η δοξασία ότι κάθε αρχαία κολόνα που πέφτει, "ξεθάβει" και μια συμφορά που είναι κρυμμένη από κάτω της...
Αργότερα απέκτησε και άλλα ονόματα όπως «Τζαμί του Κάτω Σιντριβανιού» , «Τζαμί του Κάτω Παζαριού» και «Τζαμί της Πλατείας Μοναστηρακίου».
Το τζαμί αυτό κτίστηκε πάνω σε υπερυψωμένο έδαφος. Έχει ανοιχτό υπερώο, (=ο εξώστης στην πρόσοψη), με τέσσερις κολόνες, με τρεις τοξωτές στοές.
Το τετράγωνο κτίριο στεφανώνεται από ογκώδες οκταγωνικό τύμπανο (= εσωτερικά) με αβαθή οκταγωνικό τρούλο. Υπάρχουν τέσσερα παράθυρα σε καθένα από τους δύο πλάγιους τοίχους και μικρότερα παράθυρα σε κάθε πλευρά του τυμπάνου.
Στο εσωτερικό βρίσκεται μια mihrab (= μιχράμπ) (=κόγχη στον τοίχο που δείχνει προς τη Μέκκα) με διακοσμητικές ταινίες, καθώς και άλλες στο εξωτερικό, για να προσεύχονται τα πλήθη των πιστών.
Ο μιναρές του τζαμιού κατεδαφίστηκε μετά την Επανάσταση του 1821.
Το κτίριο χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή μέχρι το 1915, οπότε και αναστηλώθηκε από τον αρχιτέκτονα Αναστάσιο Ορλάνδρο.
Για πολλά χρόνια στέγαζε το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης.
Από το 1981 στεγάζει το Μουσείο παραδοσιακής κεραμικής, γλυπτικής και διακοσμητικών τεχνών από όλη την Ελλάδα και τη Μικρά Ασία, ως παράρτημα του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης της οδού Κυδαθηναίων.
Μάγκου Έφη